AFSPLITSING BRUG-M ONGEDAAN GEMAAKT, SAMEN WEER VERDER ALS ÉÉN FRACTIE BRUG-M.
Zoals eerder bericht werd en bij velen bekend is heeft de fractie BRUG-M, bestaande uit 5 raadsleden, zich in september 2024 opgesplitst in 5 aparte één-persoons-fracties.
Die opsplitsing is vanaf 1 april jl. ongedaan gemaakt. De afgesplitste fracties van de raadsleden Jacques Arntz, Gerrit van der Bijl, René Gerards en Tiny Gorissen zijn weer opgeheven en de betreffende raadsleden vormen weer samen met raadslid en fractievoorzitter Jan Gulikers de fractie BRUG-M.
Beperking spreektijd en aantal interrupties
De aanleiding van de afsplitsing was de beperking van de spreektijden en van het aantal interrupties tijdens de raadsvergadering. In het kader van het traject ‘Raad aan het Stuur’ was door de meerderheid van de raad besloten dat er nieuwe vergaderregels moesten komen: de spreektijd tijdens de vergadering werd maximaal 4 minuten per fractie in de eerste termijn en maximaal 2 minuten spreektijd per fractie in de tweede termijn (de behandeling van een raadsvoorstel gebeurt altijd in 2 termijnen of rondes, daarna volgt besluitvorming). Het aantal interrupties (onderbrekingen met een vraag) was toen gesteld op maximaal 5 per fractie.
Oppositie
De fractie BRUG-M is oppositiepartij in de raad en heeft destijds aangegeven dat zij door deze nieuwe regels zeer beperkt wordt om gedegen het woord te kunnen voeren en inhoudelijk op zaken in te gaan. Daardoor werd het heel moeilijk om goed oppositie te voeren - en die oppositie is van belang voor de werking van de democratie. Macht heeft tegenmacht nodig. Daarbij is het van belang dat in de raad rekening wordt gehouden met de minderheid en ook geluisterd wordt naar de argumenten van die minderheid.
Coalitie
De coalitiepartijen Lokaal DNA, CDA en de voormalige fractie KIJK!!! hadden blijkbaar minder behoefte aan uitgebreide spreektijden. Zij hebben nl. vóór elke raadsvergadering coalitieoverleg waarin met elkaar afgestemd wordt wat het gezamenlijk standpunt wordt en komen dan meestal als één front naar de raadsvergadering. Zij hebben geen lange spreektijden nodig, want zij zijn in de meerderheid en kunnen al buiten de raadsvergadering met elkaar afstemmen hoe ze gaan stemmen bij de besluitvorming.
Tevens hadden wij het vermoeden dat de wethouders (aangesteld door de coalitie) met de coalitiepartijen vóór de raadsvergadering overleg hebben en dan afspraken maken.
Hoe korter de spreektijden, hoe minder last de oppositie kan geven, zeker als die oppositie (lees: BRUG-M) zich ook nog stevig in de inhoud verdiept heeft en met lastige vragen en kritische kanttekeningen wil komen.
Splitsing BRUG-M in 5 één-persoonsfracties
BRUG-M heeft de beperking van de spreektijden en het aantal interrupties ervaren als dat ons de mond werd gesnoerd. “Nee”, zeiden de coalitiepartijen, “dat is niet onze bedoeling. Die beperking in spreektijd en aantal interrupties is enkel bedoeld om effectief te kunnen vergaderen.”
Bij BRUG-M waren we niet overtuigd van die zogenaamde goede bedoelingen. We hebben diverse malen met de nodige argumenten voorgesteld om de spreektijden te verruimen, maar de coalitie - en die heeft de meerderheid in de raad - bleef vasthouden aan het eerdere besluit.
Uit protest tegen die maatregel hebben we toen de fractie uitgesplitst in 5 één-persoonsfracties, die elk 4 + 2 minuten spreektijd kregen. Die oplossing is toegestaan binnen de regels die voor de gemeenteraad gelden, dus we deden niets wat niet mag. Maar door die splitsing onze gezamenlijke spreektijd ineens veel groter - tot ergernis van de coalitie.
Onderzoek en rapport
In december 2024 werd in opdracht van de provincie een onderzoek gestart naar de samenwerking binnen de gemeenteraad, uitgevoerd door twee externe adviseurs. Zij hebben in het kader van hun onderzoek met alle raadsleden individuele gesprekken gevoerd en mede op basis van die gesprekken hebben zij hun rapport opgesteld, met de titel ‘Raadswerk in de juiste proporties’.
En wat lezen we in dat rapport betreffende die spreektijdbeperking: “In onze gespreksronde werd door verschillende partijen erkend dat dit onder andere gebeurde om BRUG-M wind uit de zeilen te nemen.” ‘Wind uit de zeilen nemen’ is een nette bewoording voor: de mond snoeren. Onze inschatting bleek dus juist te zijn.
Ontbreken van debat
Verder staat in het rapport ook nog dat vanuit de coalitiepartijen werd gezegd (over het reageren op de inbreng van BRUG-M tijdens de raadsvergadering): “…. zijn andere raadsleden terughoudend met reageren, want je delft maar al te gauw het onderspit. En waarom zou je dat doen, als je bij voorbaat weet dat ‘de macht van het getal’, dus de overgrote meerderheid van de coalitie, toch de doorslag geeft in de besluitvorming?”
Ook hier werd onze inschatting bevestigd: de coalitiepartijen willen liever geen debat (want dat kan hen in verlegenheid brengen), maar willen zo snel mogelijk hun zienswijze doordrukken en dat kan want zij hebben de meerderheid.
Coalitieoverleg met wethouders
Tevens staat in datzelfde rapport: “Daarenboven is er zeer frequent coalitieoverleg, waaraan ook de wethouders deelnemen. In dit overleg kunnen de opvattingen van de coalitiefracties zo nodig worden meegegeven ter bijstelling van raadsvoorstellen.”
Geen wonder dat wij als BRUG-M vaak tegen een gesloten front aanlopen, geen wonder dat in raadsvergaderingen nauwelijks vragen of kritiek vanuit de coalitiefracties op raadsvoorstellen komen. Ons eerdere vermoeden van achterkamertjespolitiek wordt in het rapport bevestigd.
Advies en nieuw besluit over de spreektijden en interrupties
Bij de adviezen in het rapport van de externe adviseurs staat o.a.: “Houd op met het tot op de minuut nauwkeurig bepalen van de spreektijd en het aantal interrupties in de besluitvormende vergaderingen van de raad”.
Dit advies heeft geleid tot een nieuw besluit van de raad over de spreektijden en het aantal interrupties. Dit besluit werd genomen tijdens de extra-raadsvergadering van 31 maart en behelst:
maximale spreektijd van 6 minuten per fractie, zowel in de eerste termijn als in de tweede termijn;
- geen beperking van het aantal interrupties, maar dit overlaten aan de beoordeling door de vergadervoorzitter.
Met name dit laatste vraagt van raadsleden dat zij erop vertrouwen dat de vergadervoorzitter (doorgaans de burgemeester) daar zorgvuldig en integer mee omgaat. BRUG-M heeft dat vertrouwen.
Beëindiging uitsplitsing fractie
Voor BRUG-M had er helemaal geen maximum-spreektijd hoeven te gelden, maar we vinden het bovenstaande een acceptabel alternatief en zijn dus daarmee akkoord gegaan.
Nu de spreektijd per fractie verruimd is en er geen beperking meer is van het aantal interrupties is er voor ons geen reden meer om verder te gaan als 5 aparte één-persoonsfracties. We hebben dan ook de burgemeester, griffie en andere fracties laten weten dat we per 1 april verder gaan als 1 fractie BRUG-M, bestaande uit 5 raadsleden.