NIEUWE VERGADERREGELS GEMEENTERAAD PAKKEN NADELIG UIT VOOR BRUG-M

In een eerdere raadsvergadering dit jaar heeft de gemeenteraad van Meerssen bij meerderheid (met tegenstem van 4 BRUG-M-raadsleden) besloten om nieuwe regels in te voeren voor de wijze van vergaderen, het zgn. Reglement van Orde (RvO). Daarin werd o.a. bepaald dat er maximale spreektijden zijn voor de woordvoerders van de fracties. Tevens werd het aantal interrupties aan een maximum gebonden.

Voor de fractie BRUG-M pakken deze nieuwe regels bijzonder negatief uit. De beperking in zowel spreektijd als qua aantal interrupties is zeer nadelig voor ons als oppositiepartij en voelt als dat onze fractie daarmee de mond wordt gesnoerd.

 

Eerste en tweede termijn

Als een onderwerp, doorgaans een voorstel, tijdens een raadsvergadering wordt besproken, gebeurt dat met zgn. beraadslagingen. Die verlopen in twee termijnen.

In de eerste termijn kan van elke fractie een woordvoerder een betoog houden om het standpunt van de fractie over het voorstel te verwoorden. Andere raadsleden mogen dit betoog dan niet onderbreken. Nadat alle fracties hun standpunt hebben verwoord (is niet verplicht, een fractie kan ook besluiten niet het woord te voeren) komt, desgevraagd ook de verantwoordelijke wethouder aan het woord om een reactie te geven en eventuele vragen van raadsleden te beantwoorden. Ook de wethouder mag dan niet onderbroken worden.

 

Tweede termijn met interrupties en mogelijk debat

Daarna volgt de tweede termijn, waarbij fracties opnieuw het woord kunnen voeren (is wederom niet verplicht), bv. om een aanvulling te geven op hun eerste termijn of om te reageren op de standpunten van andere fracties en/of van het verantwoordelijke wethouder. In die tweede termijn mogen raadsleden een betoog van degene die aan het woord is wél onderbreken om een vraag te stellen - dit zijn de zgn. interrupties. Na een interruptie wordt ook een antwoord verwacht van degene aan wie de vraag gesteld was. Zo kan dan in die tweede termijn een debat ontstaan.  De tweede termijn wordt ook weer afgesloten met een reactie van de verantwoordelijke wethouder namens het College van B&W, die dan ook geïnterrumpeerd kan worden door raadsleden. 

 

Besluitvorming

Na de tweede termijn vindt de besluitvorming over het voorstel plaats. Dan wordt er dus gestemd door de raadsleden. Die stemming kan per fractie gebeuren, maar als een raadslid daarom vraagt kan het ook een hoofdelijke stemming worden: dan dient elk raadslid apart zijn of haar stem uit te brengen door vóór of tegen het voorstel te stemmen. Stemt de meerderheid van de raad vóór, dan is het voorstel aangenomen; stemt de meerderheid tegen, dan is het voorstel verworpen.

Tot zover de wijze van bespreking en besluitvorming.

Maar nu, de angel!

 

Maximum aan spreektijd en aantal interrupties

Volgens de nieuwe vergaderregels mag de woordvoering in de eerste termijn maximaal 4 minuten per fractie duren en in de tweede termijn maximaal 2 minuten. Het aantal interrupties in de tweede termijn is gesteld op maximaal 5 per fractie. De meerderheid van de raad die dit besloten heeft meent dat daarmee de vergadering efficiënter en effectiever zal verlopen, zo was het argument dat gebruikt werd.

Voor BRUG-M, die bekend staat als een fractie die inhoudelijk op de materie wil ingaan en argumenten wil aandragen om haar standpunt degelijk te onderbouwen, is gebleken dat deze spreektijden absoluut te kort is. Zijn 4 minuten per fractie in 1^ste termijn al te kort om verdiept inhoudelijk standpunten en motieven naar voren te brengen, is de beperking van 2 minuten per fractie in 2^de termijn, als onze fractie wil reageren op de standpunten van de andere fracties en/of van het verantwoordelijke collegelid, belachelijk weinig. Zo kunnen wij nauwelijks op de inhoud ingaan en is er ook geen debat mogelijk. Zo wordt er weliswaar korter vergaderd, maar dat is zeker niet hetzelfde als efficiënt en effectief vergaderen – integendeel! De fracties BRUG-M vindt het van groot belang dat besluitvorming over voorstellen zorgvuldig gebeurt, met voldoende uitwisseling van inhoudelijke argumenten en elkaar als fracties daarover bevragen - een debat dus. Dat alles is echter nauwelijks, eigenlijk niet mogelijk. Blijkbaar vinden de partijen die dit zo willen het vooral van belang dat de vergadering eerder is afgelopen dan dat er een zorgvuldige besluitvorming plaatsvindt.

 

Het belang van zorgvuldige besluitvorming

Voor die zorgvuldige besluitvorming, alsook voor de werking van de lokale democratie, is het van belang dat de standpunten van de oppositie voldoende ruimte krijgen om gehoord te worden. Dat was overigens ook de overtuiging van onze partij toen we zelf in een coalitie zaten; ook toen hebben we ons ervoor ingezet om de positie van de niet-coalitiepartijen te versterken. Door open te staan voor kritische geluiden van andere partijen kan een voorstel aangepast en beter worden, waardoor het besluit zorgvuldiger wordt.

De coalitiepartijen hebben voorafgaand aan raadsvergaderingen doorgaans coalitieoverleg waarin standpunten met elkaar afgestemd worden – voor een oppositiepartij geldt dat niet. Derhalve bestaat bij coalitiepartijen ook doorgaans minder behoefte om tijdens een raadsvergadering uitgebreid het woord te voeren, zij hebben nl. al van te voren met elkaar afgesproken hoe ze gaan stemmen. En kritische opmerkingen en vragen van een oppositiepartij? Tja, dat is alleen maar lastig voor de coalitie. Dus wat gebeurt er? De spreektijd wordt drastisch ingekort, zodat onze fractie zeer beperkt wordt om oppositie te voeren. Ook een manier om onze partij grotendeels de mond te snoeren.

 

Verzoek BRUG-M

De fractie BRUG-M heeft diverse malen getracht het besluit over de maximale spreektijd en het maximale aantal interrupties  te laten intrekken, al is het maar tijdelijk bij wijze van proef. De andere fracties gaven daaraan echter geen gehoor en houden vast aan de nieuwe regels, die zij bij meerderheid er door hebben gedrukt. Onze fractie vindt dat zeer teleurstellend en zeker niet in het belang van onze gemeente. We nemen dat met name de coalitiepartijen Lokaal DNA, CDA en KIJK!!! kwalijk. Het lijkt er duidelijk op dat deze partijen er op uit zijn om de rol en invloed van de fractie BRUG-M te verkleinen. Sinds de oprichting van BRUG-M hebben de raadsleden van onze partij steeds laten zien gericht te zijn op de inhoud, hebben we ons stevig verdiept in dossiers en beschikken we over de nodige deskundigheid - blijkbaar vormen we daarmee een bedreiging voor andere partijen.

 

Spreektijd per fractie

Daarnaast is het maar de vraag in hoeverre het redelijk is om elke fractie evenveel spreektijd te geven. BRUG-M is met haar 5 zetels de op één na grootste fractie in de raad, maar krijgt evenveel spreektijd als CDA en KIJK!!! die elk 2 zetels hebben of als Het Origineel met 1 zetel. De voorkeur van de kiezers wordt in elk geval zo niet naar verhouding van het aantal ontvangen stemmen tot uitdrukking gebracht. Er dient volgens ons een duidelijke balans te zijn tussen de positie van de kleine fracties (die ook gehoord moeten worden!) en de verhouding van het aantal zetels versus spreektijd.

 

Democratie

De lezer zal mogelijk denken: zo gaat het in een democratie, de meerderheid beslist. En die meerderheid in de gemeenteraad heeft besloten om deze nieuwe vergaderregels in te voeren.

Maar democratie is méér dan de macht van de meerderheid, méér dan de macht van het getal. Democratie gaat ook over de manier waarop de meerderheid met de minderheid omgaat. Democratie gaat ook over de mate waarin de meerderheid zich open stelt voor kritische kanttekeningen, zorgsignalen en wensen van de minderheid. Kortom: democratie gaat ook over het respectvol omgaan met de rol van de oppositie die altijd in de minderheid is.

 

Minutenwals

Overigens: door de nieuwe vergaderregels is de burgemeester als voorzitter van de raad tijdens de raadsvergadering voortdurend bezig om de maximale spreektijd in de gaten te houden, daarbij geassisteerd door de griffier die de tijd ‘klokt’ en het aantal interrupties telt. Regelmatig komt het dan voor dat de burgemeester een woordvoerder van een fractie moet afkappen omdat de spreektijd ‘op’ is, doorgaans tot ongenoegen van de spreker die aan de beurt is. De vergadering lijkt daardoor steeds meer op een frustrerende en soms zelfs lachwekkende ‘minutenwals’ dan dat er serieus vergaderd wordt. Zo gebeurde het in een vorige vergadering dat de fractievoorzitter van Lokaal DNA verkondigde dat de spreektijd van 4 minuten zeker voldoende is (“anders doe je iets niet goed”), waarna een raadslid van zijn eigen fractie vervolgens in haar woordvoering over een onderwerp in tijdnood kwam en door de vergadervoorzitter afgekapt moest worden.

 

Tot slot

Inwoners van onze gemeente die dit eens willen meemaken raden we aan eens een raadsvergadering via de livestream te volgen. Dan kunt u met eigen ogen en oren volgen hoe deze nieuwe vergaderregels werken en hoe een debat verloopt. De fractie BRUG-M vraagt zich in elk geval af hoe lang de gemeenteraad met deze onzin verder gaat. Ondertussen beraden we ons hoe we met de huidige situatie zullen omgaan.